Rủi ro từ việc trẻ em tiếp xúc với màu vẽ độc hại

Việc sử dụng chì trong màu vẽ đã bị cấm ở nhiều nước, nhưng tại Việt Nam, sản phẩm này không thuộc danh mục kiểm tra chất lượng. Phụ huynh thường không quan tâm đến nguồn gốc và tính độc hại của màu nước khi cho trẻ tô tượng. Một cửa hàng trên đường Phan Đăng Lưu, TP.HCM, bày bán nhiều loại màu nước với giá từ 65.000 đến 310.000 đồng mỗi hộp 12 màu. Chủ cửa hàng tư vấn rằng trẻ em thường sử dụng màu nước tự đóng chai vì giá rẻ và nhiều. Một loại màu nước gốc nước có giá 20.000 đồng cho 50ml, và có một sản phẩm được giới thiệu là từ Pháp nhưng không có thông tin cụ thể, chỉ có nhãn tự dán "màu nước vẽ của Pháp" với giá 6.

Một cửa hàng không tên trên đường Võ Văn Ngân, P. Linh Chiểu, Q. Thủ Đức, chuyên bán màu nước vẽ tranh, với giá từ 13.000đ cho 33ml đến 100ml. Màu nước được đựng trong hộp, hũ, và bao ni lông nửa ký, không có thông tin sản phẩm. Theo người bán, màu chủ yếu lấy từ chợ Kim Biên, Q.5. Tại chợ Kim Biên, màu nước được bán theo ký, giá từ 30.000 - 260.000đ/kg, cũng không rõ nguồn gốc. Một chủ sạp cho biết màu nước này thường cung cấp cho các điểm vẽ tranh và cửa hàng văn phòng phẩm vì giá rẻ và dễ sử dụng. Tại nhà sách N. trên đường Nguyễn Oanh, Q. Gò Vấp, có nhiều loại màu nước sản xuất tại Việt Nam, nhưng khi hỏi về thành phần và độ an toàn, nhân viên chỉ cho biết sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, nhưng không chắc chắn về tính an toàn của các hóa chất.

Nhiều siêu thị và nhà sách chỉ ghi thành phần chung cho màu nước. Chị Nguyễn Kim Cương ở Gò Vấp cho biết, chị chọn sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng để đảm bảo an toàn. Tuy nhiên, tại các điểm tô tượng, màu nước thường được đựng trong chai nhựa không nhãn mác, phụ huynh thường chỉ chú ý đến màu sắc mà không để ý đến nguồn gốc và độ an toàn của sản phẩm. Nhiều loại màu nước tại cửa hàng trên đường Phan Đăng Lưu không có thông tin gì về thành phần. Theo TS Huỳnh Khánh Duy, màu nước thực chất là sơn dùng nước làm dung môi, có thể chứa các chất gây dị ứng hoặc hen suyễn.

Bột màu trong màu nước có thể là hữu cơ hoặc vô cơ. Bột màu vô cơ, chủ yếu từ oxide hoặc muối kim loại, thường được sử dụng trong sơn và màu nước, nhưng có thể chứa kim loại độc hại như chì. Ví dụ, màu trắng có thể từ chì carbonate, gây nhiễm độc chì với các triệu chứng như thiếu máu, tổn thương thần kinh và thận. Màu vàng có thể từ cadmium hoặc chromate, gây dị ứng và ung thư. Bột màu hữu cơ, như gốc azo, thường chứa tạp chất có khả năng gây ung thư. BS Lê Thị Khánh Vân cho biết nhiều trẻ bị nhiễm độc chì do tiếp xúc với môi trường ô nhiễm, như màu vẽ và đồ chơi.

Tuần qua, BV Nhi Đồng 2 tiếp nhận hai bé gái ở Q.9, TP.HCM bị nhiễm độc chì, có triệu chứng yếu liệt hai chân. Theo bác sĩ Vân, trẻ có thể nhiễm độc chì khi dùng tay dính màu nước cầm thức ăn hoặc đồ chơi, hoặc hiếm khi do hít phải bột màu trong màu nước. Điều này không chỉ gây nhiễm độc mà còn có thể dẫn đến bệnh phổi và đường hô hấp. Mặc dù quy định cho phép hàm lượng chì trong đồ chơi trẻ em là 90mg/kg, nhưng nhiều sản phẩm vẫn vượt ngưỡng và chưa được kiểm soát chặt chẽ.